Annegien Zanen voltooide in het voorjaar van 2023 de Leergang Teamcoaching. Tijdens deze leergang leer je werken met alles wat er in een team gebeurt en aanwezig is, zowel in de onder- als in de bovenstroom.
Als verandermanager heeft Annegien jarenlange ervaring in het begeleiden van teams. Ooit werd in twijfel getrokken of ze met haar ‘ruime voorraad actieve energie’ wel in staat zou zijn om mensen te coachen, maar die uitspraak zette haar juist in beweging om uit te zoeken waar haar blinde vlekken zaten en wat ze nog kon leren.
Het draaide thuis vroeger veelal om ratio. Ik maakte de reis naar binnen en ontdekte dat er naast 'dat hoofd' ook nog andere raadgevers zijn. Magisch interessant.
Had je met al je ervaring de leergang Teamcoaching nog wel nodig?
Mijn mandje met ervaring en verschillende situaties was inderdaad al redelijk gevuld, maar teams blijven wonderlijk. Als je mensen één op één spreekt zeggen ze: 'ik heb er zin in en ik ga ervoor', maar zet mensen in een groep en er ontstaat vaak een andere dynamiek. Ik wilde daar meer van weten.
Wat gebeurt er als je in een systeem stapt? Blijkbaar iets anders dan wat ieder individu afzonderlijk van plan is. Hoe kun je daarop bijsturen? Het probleem ligt niet bij een persoon, er gebeurt iets in de dynamiek. Hoe werkt dat?
Ik voelde dat het iets was wat in de onderstroom gebeurde, maar ik wist niet goed hoe ik dat kon vastpakken. Ik wilde er meer over leren, maar vond het belangrijk dat het praktisch toepasbaar was in mijn werk.
Heb je dat praktisch toepasbare gevonden?
Ik heb veel geleerd en een aanpak gevonden waar ik graag mee werk. Wat ik al voelde, en wat ik nu ook kan onderbouwen, is dat je pas met de onderstroom kunt werken als het team duidelijk heeft wat het gezamenlijke doel is. Aan die kennis heb ik veel gehad in de teams die ik begeleid. Je leert in verschillende stappen denken, welke interventies je als teamcoach binnen die stappen in kunt zetten en waar je alert op moet zijn.
Hoe zie je de rol van teamcoach?
Eigenlijk ben ik een vertaler. Vaak gaat het erover dat mensen elkaar niet verstaan en begrijpen. Zonde, want de wil is er wel.
Ik wilde eigenlijk helemaal geen coach worden. Mensen laten zoeken naar hun persoonlijke doel, daar heb ik niet voldoende geduld voor. Teamcoaching is anders, dat is namelijk altijd gekoppeld aan een doel. Mensen worden bij elkaar gebracht om met z’n allen iets te doen of op te leveren. De vraag die ik in mijn werk te beantwoorden heb, is: hoe kunnen we de energie weer zo richten dat we ook daadwerkelijk met z'n allen aan datzelfde doel werken?
Als teamcoach is het mijn rol om het team te laten leren. Alles voorkauwen werkt niet. Gun het team zijn eigen tempo en eigen leerproces. Het is net als bij opvoeden, als je een kind continu de trap optilt, leert het niet traplopen. Of het nou een kind, volwassene of een team is; iets zelf proberen is leerzamer. Dat kost tijd en veel geduld.
Is geduld de blinde vlek die je ontdekte?
Ja, het appèl dat ik voel dat ik degene ben die iets moet doen of moet helpen, zit heel diep. Dat wist ik al, maar tijdens de opleiding heb ik nog duidelijker ingezien dat mijn snelle ingrijpen niet helpend is. Ik mag anderen hun proces gunnen. De onrust die daarbij ontstaat is van mij. Als ik een andere rol inneem, kan de groep veel meer leren.
Tijdens de opleiding heb ik nog duidelijker ingezien dat mijn snelle ingrijpen niet helpend is. Ik mag anderenhun proces gunnen. De onrust die daarbij ontstaat is van mij.
Hoe verliep jouw eigen leerproces tijdens het traject?
Ik heb veel geleerd en tegelijkertijd heb ik ook echt even in de 'leerkuil' gezeten. Zo'n stand waarin je komt wanneer je iets nog niet goed kunt - en twijfelt of het ooit goed gaat komen en of ik het eigenlijk wel echt wil. Ik kom dit in mijn werk vaak tegen en daardoor herkende ik het gelukkig ook bij mezelf. De vraag is: Blijf je in die kuil hangen of ga je het leren aan?
Je koos dat laatste. Hoe merkte je dat je in die 'leerkuil' zat?
Ik zag het terug in de reflectieverslagen die ik, als onderdeel van de leergang, schreef. De financiële prikkel zette me weer met beide benen op de grond. Als zelfstandig ondernemer heb ik de leergang niet alleen zelf betaald, ik heb er ook tijd voor vrijgehouden. Tijd die ik anders had kunnen besteden aan een opdracht. Die tijd had ik toch niet geïnvesteerd om aan weerstand te besteden? Dit besef heeft me geholpen in het traject. Natuurlijk zijn er altijd dingen die je minder aanspreken of die je minder toepasbaar vindt, maar ik kon mezelf er altijd weer bijhalen. Ik wilde leren!
Hoe zorg je er ook na de opleiding voor dat je blijft leren?
Als zelfstandige is dat soms zoeken. Het hebben van een goed netwerk is belangrijk. Toch merk ik dat het veelal draait om het spreken over nieuwe opdrachten. Ik heb daarom bewust gekozen voor een langere opleiding met een vast aantal mensen, zodat er tijd was om een groep te worden. Een groep waar ik ook na de training op terug kan vallen en waarmee ik intervisiegesprekken kan voeren.
Welk moment uit de leergang heeft veel indruk op je gemaakt?
De vraag: Ben je een strijder of een mijder? Mijn antwoord was heel duidelijk, ik ben een strijder. Er werd een denkbeeldige lijn getrokken. De ene kant stond voor strijden, de ander kant voor mijden.
De bedoeling was dat ik als strijder, langzaam richting de kant van mijden bewoog en ervoer wat er bij mezelf gebeurde. Er gebeurde van alles, ik voelde veel boosheid en projecteerde mensen uit mijn directe omgeving op die lijn. Mijden associeer ik met: je niet uitspreken, het maar laten en gemakzucht. Een kant die ik absoluut niet op wilde bewegen. Als ik dat wel zou doen, wie zou ik dan nog zijn? Dan kregen zij 'gelijk'.
Het gaat uiteindelijk om de vraag: kun je de strijd in jezelf loslaten en jezelf bevrijden van een innerlijk conflict? Het lopen over die lijn was een heftige ervaring, die me uiteindelijk heel veel ruimte heeft gegeven. Sindsdien kan ik echt beter omgaan met de mensen die ik voor me zag.
Als teamcoach ben je zelf het instrument. Als je niet weet hoe je op bepaalde triggers reageert, dan kun je een team niet goed dienen.
Is er nog iets dat benoemd moet worden?
Als teamcoach ben je zelf het instrument. Als je niet weet hoe je op bepaalde triggers reageert, dan kun je een team niet goed dienen. We zijn allemaal mensen en uiteraard is er altijd wel iets dat ons raakt.
Bewustzijn is belangrijk. Continu de strijd aangaan of die juist altijd vermijden is niet functioneel. Het heeft effect op jezelf en op het team.
Ik volgde de opleiding omdat ik me zakelijk gezien wilde verbeteren, maar ik ben er juist zelf ook heel erg door gegroeid.
- - -
- Annegien volgde bij SchoolvoorCoaching de Leergang Teamcoaching.
- Zin in meer inspiratie? Abonneer je hier op onze nieuwsbrief - of volg ons op LinkedIn.
