De gezonde generatiemix betekent dat de match of mismatch niet meer alleen gaat over degene die nieuw binnenkomt, maar over het geheel.
Als generatie X’er (1960) was het vanzelfsprekend om hard te werken en vooral te presteren. De huidige generatie Z (2000–2015), die nu haar intrede doet op de arbeidsmarkt, is omgevingsbewust, open-minded, streeft naar een goede werk-privébalans en maakt kleurrijke levenskeuzes. Ze willen vanaf het begin meedoen en meebeslissen. En als het niet bevalt, zoeken ze zonder aarzelen een andere baan of vertrekken op reis. Het overzicht van waarden en drijfveren per generatie biedt daarbij een helder houvast. In een volgende druk zou een uitklapbare versie hiervan zelfs een waardevolle toevoeging zijn. De interviews met vertegenwoordigers van iedere generatie maken bovendien duidelijk welke obstakels jongeren ervaren.
Dit alles betekent dat het traditionele idee dat nieuwkomers zich eerst moeten aanpassen en bewijzen, achterhaald is. Een klassiek onboardingprogramma werkt om twee redenen niet meer: het ontneemt de organisatie de kans op vernieuwing en frisse ideeën, en je loopt het risico dat jonge instromers binnen korte tijd weer vertrekken. Gezien de schaarste aan jonge professionals kan geen enkele organisatie zich dat veroorloven.
Oostenbrink benadrukt dat ‘bridging’ – overbruggen, verbinden en samenwerken – de enige manier is waarop organisaties zich kunnen aanpassen en vernieuwen. Het gaat dus om álle lagen binnen de organisatie. Leidinggevenden kunnen zich niet langer verschuilen achter HR of medewerkers; hun rol als coach en teamcoach is cruciaal om nieuw talent te begeleiden.
Een schrijnend voorbeeld is een zorginstelling waar net ingewerkte verpleegkundigen steeds weer vertrekken, omdat de directie weigert arbeidsvoorwaarden – zoals flexibele werktijden – aan te passen. Dit laat zien dat de verantwoordelijkheid bij het hele systeem ligt, op alle niveaus. Het boek biedt talloze tips, reflectievragen en handvatten om de aansluiting tussen organisaties en jongeren soepeler te maken. Het vraagt vooral om wederzijdse nieuwsgierigheid, overleg én de bereidheid om zaken te veranderen. Bijvoorbeeld door oog te hebben voor neurodiversiteit en de verschillende behoeften die daaruit voortkomen.
Kortom, dit boek staat vol met eyeopeners voor alle generaties. Voor mij persoonlijk was de grootste verrassing de absolute noodzaak om teamleren en -coaching op alle niveaus in te bedden. Ontbreekt een gezamenlijk leerproces waarin oude structuren aangepast mogen worden, dan mis je innovatiekansen en verlies je de aansluiting op de arbeidsmarkt.
Het boek is hier online te koop als e-book of paperback.
