Pas een maand geleden kwam ik tijdens een seminar van de Indiase Yogi Sri M. op het spoor van dit boek: The Psychology of Kundalini Yoga, geschreven door Sonu Shamdasani. Het trok mijn aandacht omdat de kruisbestuiving tussen de yogatraditie en de Jungiaanse dieptepsychologie hét thema is waar ik mij de afgelopen jaren zeer intensief mee bezig heb gehouden.
Ook in het contact met Ans Tros (creatief directeur van SchoolvoorCoaching), was precies dit het aspect dat ons verbond: de gedeelde passie voor het werk van Jung en oude wijsheidstraditie - én de wens deze toegankelijker te maken voor een professioneel coachpubliek. Voor wie zich wil laten inspireren door de kruisbestuiving van westerse psychologie en oosterse wijsheidstraditie, is dit boek dan ook een absolute aanrader.
Natuurlijk was ik ervan op de hoogde dat Jung zich intensief met de oud-Indiase Vedische wijsheidstraditie had beziggehouden. Sterker nog, door Jung ben ik met deze filosofische stroming in aanraking gekomen, die achteraf gezien mijn professionele ontwikkeling zeer heeft beïnvloed. Wat ik niet wist, was dat hij in 1932 hierover een reeks colleges heeft gegeven aan de Psychologische Club van Zürich, waarbij hij een psychologische interpretatie gaf van zijn visie op de Kundalini Yoga. Het boek is dan ook samengesteld door Sonu Shamdasani, aan hand van Notes of the Seminar given in 1932 bij C.G. Jung.
Jung bestudeerde deze oude traditie niet vanuit een filosofische of religieuze interesse, maar als inspiratiebron voor zijn eigen psychologie. “These forms of yoga with their rich symbolism afford me invaluable comparative material for the interpretation of the collective unconscious.”
Wel was Jung zeer sceptisch over de invloed van yoga op een westers mens die, geworteld in een Christelijke traditie, volgens hem op zijn eigen cultuur terug moest grijpen: “The more we study yoga, the more we realize how far it is from us.” Vervolgens verwoordt de auteur van het boek Jung’s visie betreffende dit onderwerp als volgt: This led him to conclude that in the course of the centuries the West will produce its own yoga, and it will be on the basis laid down by Christianity.”
Deze zienswijze van Jung maakte mij duidelijk hoeveel er inmiddels in het westen is veranderd. Immers zijn een aantal elementen uit de Yogatraditie in onze moderne westerse cultuur een niet meer weg te denken deel van onze lifestyle geworden.
Maar, hoewel we in het westen yoga veel beoefenen in de vorm van asanas (lichaamshoudingen) en meditatie gebruikt wordt om onze stressgevoeligheid te lijf te gaan, beperken deze activiteiten zich nog voornamelijk tot onze vrije tijd. Toegegeven, mindfulness heeft inmiddels een wetenschappelijke status verkregen en wordt daardoor ook ingezet in het bedrijfsleven bij stresspreventie. Maar toch mis ik de essentie van dat wat de yogatraditie ons te bieden heeft; namelijk de ontwikkeling van ons bewustzijn. Het gaat volgens mij om het ontdekken van de waarde die dit kan hebben op het gebied van persoonlijke en professionele ontwikkeling, niet in het minst binnen de coachingspraktijk.
Shamdasani omschrijft de inspiratie die Jung in de yogatraditie vond als volgt: “For Jung, yoga represented a rich storehouse of symbolic depictions of inner experience and of the individuation process in particular.”
Nu zou ik zelf de yogatraditie niet als een warenhuis willen neerzetten, maar toch begrijp ik goed dat Jung het verband legt met de inhoud van deze traditie, als het gaat om bewustzijnsontwikkeling en hetgeen hij het individuatieproces van de mens noemde. En laat nou precies deze overeenkomst de trigger zijn geweest die mij zozeer geïnspireerd heeft dat ik voelde: dit is iets dat van grote waarde voor de coachingspraktijk kan zijn. Om collega’s hiermee in contact te brengen heb ik de coachingsmethode De Reis van de Held ontwikkeld. Vanuit mijn trainingsbureau geef ik na- en bijscholingstrajecten aan coaches zodat zij vanuit dit gedachtegoed mensen kunnen begeleiden.
Want uiteindelijk gaat ons vak over het begeleiden van kleine en grote bewustwordingsprocessen. Ook is bewustzijnsontwikkeling hét onderwerp waar de hele yogatraditie om draait. De lichamelijke oefeningen en de controle van de geest, zijn alleen maar onderdelen die er uiteindelijk voor moeten zorgen dat de mens zich kan ontwikkelen. Dit is het gedachtegoed dat Jung in zijn individuatieproces centraal heeft gesteld.
Anne Pauen is coach, ontwikkelaar en opleider van de Jungiaanse coachingsmethode De Reis van de Held. Voor SchoolvoorCoaching verzorgt zij de gelijknamige workshop.
- Meer informatie over Anne, haar trainingsbureau en het gedachtegoed van De Reis van de Held vind je ook op haar website: dereisvandeheld.nl
