"Vijf jaar heeft ze in mijn hoofd gezeten, en toen heb ik haar opgebeld", zegt Maurice. "Nou ja, ik ben soms ook wat traag van begrip". Hoe vinden een gepromoveerde bètawetenschapper en een HRM-adviseur, met acht jaar leeftijdsverschil, de klik als coachduo? Door een mix van stom toeval, geduld en een gedeeld enthousiasme voor de methode van SchoolvoorCoaching. Het geheim voor de harmonieuze samenwerking is volgens Ellen Havenaar en Maurice van Dijk: kwetsbaar durven zijn en respect hebben voor elkaars kwetsbaarheid. Maurice: Onze vraagstelling en benadering is hetzelfde. Ik krijg nooit het gevoel van: wat doe jij nou? Door Caroline Linssen
Ellen Havenaarstudeerdebiofarmaceutische wetenschappen en promoveerde in de biochemie. Van onderzoek schoof ze op naar marketing en communicatie. Zo kwam ze in 2006 terecht bij de Leergang Coaching voor Professionals, waar ze Maurice van Dijk leerde kennen. "Ellen leek als twee druppels water op een vroegere coach van me, die ik geweldig vond", herinnert Maurice zich. "We hadden meteen een 'klik'." Jaren later liepen ze elkaar weer tegen het lijf tijdens een reünie van de leergang. Maurice, van oorsprong HRM-adviseur en toen bezig zich in loopbaancoaching te specialiseren, vertelde over een training Time Management die hij ging geven. "Aan de Universiteit van Leiden", vertelt Ellen, "in het Engels. Ik heb een tijd in Engeland gewoond, dus ik bood mijn hulp aan." "Vijf jaar heeft ze in mijn hoofd gezeten, en toen heb ik haar opgebeld", zegt Maurice. "Nou ja, ik ben soms ook wat traag van begrip..."
Maurice wilde de training Time Management niet meer alleen doen, terwijl Ellen juist met groepen ging werken omdat ze net was gestart met de Leergang Teamcoaching. Het klikte nog steeds, en het gesprek met de opdrachtgever in Leiden werd geregeld. Kort daarop kwam daar een offerteverzoek bij voor een verandertraject bij het ICT-centrum van de universiteit. Maurice: "Onze opdrachtgever voor Time Management vond ons een leuk team. Zo werden we dus ineens bij elkaar gezet!" Ellen: "We zijn meteen samen gaan bedenken hoe we het wilden aanpakken. Bij de voorbereiding van de training Time Management hadden we samen het format al veranderd, dat ging onwijs lekker. Dat gaf vertrouwen: wij kunnen samen wel iets."
Lijken jullie op elkaar?
Ellen: "Ik ben ongeduldig, en heel direct. Soms word ik ook als hard gezien. Mijn uitdaging bij de leergangen was dan ook mildheid, maar ik heb geaccepteerd dat ik daar altijd mee zal worstelen. Verder kan ik me heel goed inleven en ben ik behoorlijk analytisch." Maurice: "Ik vind jou heel scherp, je spiegelt heel goed. Die 'hardheid' ervaar ik minder omdat ik jouw kwetsbare kant ken. En je bent intelligent, kan ook heel rap schakelen. Ik ben trouwens ook ongeduldig, maar iets minder direct. En de vrolijke noot in een groep." "Maurice kan altijd iets met een kwinkslag brengen, dat vind ik ongelofelijk leuk aan hem", bevestigt Ellen. "Ik vind het vaak vervelend als ik iets niet weet, maar hij zegt gewoon: je moet me even helpen. Ook bij opdrachtgevers is hij er heel open over als hij iets niet begrijpt, dat bewonder ik. Daardoor biedt hij een opening voor allerlei nieuwe input die vaak precies nodig is. Ik vul het te vaak zelf in."
Jullie zijn dus heel verschillende persoonlijkheden... hoe ga je dan samenwerken?
Ellen: "We werden eigenlijk gedwongen door die trainingsofferte." "Nou ja, gedwongen...", sputtert Maurice. Ellen: "Ja, toch wel. We hebben er niet zo veel over nagedacht, vonden het fijn dat het op ons pad kwam dus we gingen ervoor, naïef en vol vertrouwen dat het zou lukken." De opdracht van de Universiteit van Leiden haalden ze binnen. Terwijl we zitten te praten neemt Maurice een belangrijk telefoontje aan. Even later komt hij vertellen dat hij en Ellen hun tweede gezamenlijk opdracht hebben gescoord: een begeleidingstraject voor organisatieverandering bij de Rotterdamse deelgemeente Kralingen - Crooswijk.
De plotselinge samenwerking vonden ze spannend en uniek. Maurice: "Ellen en ik moesten meteen in het diepe, en dan blijken we nog samen zwemmen te kunnen ook. En al zwemmend kijken we af en toe naar elkaar om, zo van: gaat het wel lekker daar?" Ellen: "We hebben verschillende manieren om tegen een probleem aan te kijken. Gisteren deden we interviews met de managers in Leiden. Ik werd boos omdat zij iets anders hadden bedacht dat wij hadden voorzien. Ze schopten ons prachtige concept in de war! Ik vertelde dat aan Maurice, die verbaasd reageerde. Zo van: 'Goh, wat interessant, dat moet ik op me laten inwerken.' Daardoor kalmeer ik en kan ik zien: dit is waar we voor zijn gekomen, dat we de vinger op de zere plek leggen en daar zijn we juist goed in. Die boosheid was alleen maar een signaal."
Heeft de leergang voor Professionals jullie geholpen om elkaar te vinden?
Ellen: "Ik heb van Xenia Vegter dingen geleerd die ik dagelijks inzet. Omdat Maurice op dezelfde manier het vak van coaching heeft geleerd, hoeven we het daar niet meer over te hebben. Ik vind de naam SchoolvoorCoaching ook zo toepasselijk: het is echt een school, een leer. De Leergang Teamcoaching met Xenia en Rebekka ter Voort was de overtreffende trap. Toen wist ik: het is niet alleen Xenia, het is de methode." Maurice: "Ze leren je pas op de plaats te maken, aan zelfreflectie te doen. Eerst jezelf uitpluizen, tot tranen aan toe soms, dat zit er zó ingebakken. Pas als je naar jezelf gekeken hebt, kan je naar een cliënt kijken. Daardoor is onze vraagstelling en benadering hetzelfde. Ik krijg nooit het gevoel van: wat doe jij nou?" "Het is coachen met je hele hebben en houden. Je bent zelf je instrument", vult Ellen aan. "Laatst woonde ik een bijeenkomst bij van de Nederlandse Orde voor Beroepscoaches bij over organisatiecoaching. Daar zat niets nieuws bij voor mij. Had ik allemaal al geleerd bij SchoolvoorCoaching."
Niet om te stoken in een goed huwelijk, maar zitten er ook schaduwzijden aan samenwerken?
"Ellen vertelde me wel dat haar man bedenkelijk ging kijken omdat zij en ik zo veel contact hadden..." "Als je zo'n bewondering hebt voor elkaar en zo blij bent in een samenwerking, kan dat wel eens te ver gaan", legt Ellen uit. "Dit voelt zo als een handschoen dat er andere dingen doorheen kunnen gaan spelen, die je kunt verwarren met romantische gevoelens. Dat is bij ons niet aan de orde omdat Maurice op mannen valt. Wij zijn maatjes zonder dat er spanning in zit, dat vind ik heel bevrijdend. Ik kan heel open zijn. Het is gewoon een bijzonder gave, unieke, zakelijke samenwerking."
Maurice: "We hebben in het begin wel eens een beetje gevochten om de toppositie in een gesprek met de opdrachtgever. We wilden allebei laten zien dat we het goed kunnen. In mijn andere samenwerking kon ik makkelijk het voortouw nemen, maar Ellen heeft een uitgesproken mening over de aanpak. We zijn beide coaches, willen vanuit oprechtheid vragen stellen die een ander niet stelt. En dan is zij me verdorie net voor! Dan moet je daar in het bijzijn van de opdrachtgever niet tussen gaan zitten. Dat was weleens een worsteling. Naarmate we meer samenwerken kan ik dat loslaten, want ik weet dat mijn beurt wel weer komt."
Wat is, in één zin, het geheim van goede samenwerking?
Ellen reageert meteen: "Kwetsbaar durven zijn." Maurice: "Hè, dat wou ik ook zeggen! En je moet dus ook respect hebben voor elkaars kwetsbaarheid."
