APK voor lichaam en geest - Hans Velders

Trainer Hans Velders zet een opzienbarende claim neer: het moeiteloos oplossen van blokkades en dilemma’s. Tijdens zijn workshops wijst hij je de weg van binnen naar buiten. Hoe krijg je de drie breinen in je hoofd op één lijn, zodat blokkades op het niveau van lichaam, denken en voelen oplossen? Door Caroline Linssen

Hans Velders was ooit opleider en trainer bij Akzo-Nobel en educational consultant bij Customer Loyalty. Tijdens en na die banen bleef hij hongerig naar meer. “Hypnotherapie, NLP, Science of Mind, fotoreading, healing: ik was onverzadigbaar” vertelt hij. “Ik wist nog niet wie ik was, wel wat ik kon en dat ik aan het groeien was. Uiteindelijk zag ik door al die ervaringen dat ik bezig was de ruis van coaching en healing af te halen. Er is veel bijgeloof en misinterpretatie in die werkvelden. Ik zag mensen op slot schieten of opgeven door halve waarheden of verkeerde conclusies als ‘dit is mijn lot’. Ik vond een goede grondhouding voor mezelf: onder ieder probleem zit een informatie- of educatietekort, dus als je maar het goede perspectief hebt, lukt het ineens wel. Dat levert een rijk leven op.”

De kennis van het lichaam die hij opdeed tijdens de Somatic Experience-opleiding bracht Hans tot een model dat leidt naar een vrij lichaam en vrijheid in denken. Dat geeft je het vermogen te focussen op een gewenste toekomst en beter met je gevoelens om te gaan.

Wat is Somatic Experience?

“Volgens Somatic Experience zijn trauma’s, ofwel intense overweldigende ervaringen, de basis voor een breed scala aan fysieke klachten zoals vermoeidheid, slapeloosheid, hoofdpijn en burnout. Dergelijke gegeneraliseerde hyper- en hypo reacties en –gedragingen geven aan dat het zenuwstelsel niet in balans is en de orgaanfuncties dus ook niet. Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een van de technieken om het systeem weer tot rust te brengen.

Somatic Experience gaf me een veel bredere en completere kennis over het lichaam en onze drie breinen: het nadenkbrein (neocortex), het emotiebrein (lymbisch systeem) en het lichaamsbrein (reptielenbrein). Er is veel ruis in therapieland en persoonlijke-ontwikkelingsland doordat ons lichaamsbrein niet goed begrepen wordt. Dan mis je de clou: de relatie tussen die drie breinen en hoe je daarmee kunt omgaan. Wanneer je breinen ‘aligned’ zijn, werken je denken, voelen en lichaam samen als één geïntegreerd brein. Geen dilemma’s, spagaten, innerlijke conflicten, schuld, schaamte, woede, frustratie, verdriet en noem maar op. Je kunt het vergelijken met het gevoel van flow: je voelt je gelukkig en in je element, je lichaam voelt licht in plaats van zwaar. Jij danst met de wereld en de wereld danst met jou.”

Wat versta je onder trauma’s?

“Je kunt trauma’s opdelen in twee soorten. Shocktrauma’s zijn enkelvoudige overweldigende ervaringen zoals een ongeluk, een valpartij, een geweldsdelict of grove grensschending.

Normaal gesproken ben je daar in één of enkele sessies van af, tenzij je al een beladen historie met je mee draagt. Ontwikkelingstrauma’s zitten dieper. Dat zijn verstoringen van het voelen in combinatie met het vermogen tot binding door de opvoeding. Als je je niet veilig voelt, kun je niet tot rust komen en je verbonden voelen met je lichaam of met een ander. Hoe vroeger dit begon, hoe langer het pad om de veiligheid in het nu te ontdekken.”

Hoe pak je dit thema aan in je workshops?

“Ik leg eerst de drie breinen en hun taak uit. Ons nadenkbrein focust op resultaten. Het is een digitaal brein dat vorm kiest. Het lymbische brein werkt analoog en geeft aan het digitale brein een gevoelslading. Als je de emotie als water ziet, is het reptielenbrein de bedding waarin dat water stroomt. Dat gebeurt automatisch. Als de emotie te intens is, treedt de rivier buiten zijn oever: mensen gaan huilen of krijgen een woedeaanval. Dergelijke onmachtreacties herken je aan implosie en explosie: de emotie slaat naar binnen of naar buiten. Vervolgens vertaal ik de theorie naar het dagelijkse leven. Ons hoofd loopt te ver voor de troepen uit en het gevoel hinkt er achteraan. Dat houd je niet lang vol.”

Zijn er mensen die vanzelf goed met traumatische gebeurtenissen dealen en er dus niet blijvend last van hebben?

“Jazeker, dat zijn mensen die vaak goede emotioneel stabiele ouders hebben gehad en een gebalanceerde opvoeding qua uitdaging. Ze hebben daardoor vertrouwen in hun lichaam, hun vermogens van zelfredzaamheid en het omgaan met gevoel. Maar de waarheid is dat ieder lichaam wel ergens een keer is blijven ‘hangen’. Vaak is dat op een lichte manier al op te lossen.

Shock is een lichamelijke fixatie die je lichamelijk kunt opsporen en laten terugveren. Dat gebeurt op het sensorisch niveau. Daarom krijgen de deelnemers aan de workshop een sensorische reptielenbreinervaring van me, zoals kou of een andere prikkeling. Ik hoef dan echt niet te weten of te vragen wat er aan de hand is, want het gaat om het ontladen van energie via de fijne motoriek van je spieren. Sommige mensen krijgen daar een beeld van een gebeurtenis bij. Dat is geen herbeleving, meer ‘for the record’. Het aanpakken van dat trauma is niets anders dan het toevoegen van een hulpbron (een mens, beeld, gevoel of aanraking) die in de oorspronkelijke situatie ontbrak. Die hulpbron is voor iedereen anders. Een ander element is doseren en vertragen.”

Hoe pas je die ervaring toe in de dagelijkse praktijk?

“Tijdens mijn workshops  leg ik de relatie tussen de drie breinen uit, zodat je er ook iets mee kunt in het dagelijks leven. Ons nadenkbrein is de manager, die in 99,9% van de gevallen de baas speelt over de anderen. Het kan emoties onderdrukken, dus het moet weten van het bestaan van andere breinen en hoe het daar mee omgaat. Hoe beïnvloedt denken je lichaam, hoe verhoudt het zich tot de emoties, en hoe draagt je lichaamsintelligentie die gevoelens? Wat is de rol van je persoonlijkheid? Als je ‘aligned’ bent, dus als die drie breinkompassen allemaal dezelfde kant uit wijzen, dan ben je heel krachtig.

Vroeger was de definitie van ‘in je kracht staan’ dat je helder hebt wat je wilt en dat je daar in je keuzes en gedrag voor gaat staan. Maar als je lijf daar niet klaar voor is, trek je je lichaam in de kramp. Vaak zet ons denken onnodig de rem op wat het lichaam wil. Je denkbrein moet soms wel remmen, maar niet helemaal want je moet juist die samenwerking tussen de breinen in stand houden. Als je ervaren hebt hoe dat werkt, word je pas echt sterk en flexibel. Je gaat net even anders met de realiteit om, met een veel beter resultaat en positief effect op je omgeving. Ik leer je tijdens een workshop  hoe je in lijn kunt blijven met je breinen, bijvoorbeeld tijdens een spannende vergadering.”

Is het nou coaching of een vorm van therapie?

“Coachen wordt geassocieerd met mentale reflectie en contact op gevoelsniveau. In het coachingstuk kan een leidinggevende of coach de medewerker spiegelen op zijn overtuiging. Als het lichaam erbij wordt gehaald, heet het vaak therapie. Somatic Experience pakt het denken, het voelen en het lichaam allemaal op van binnen naar buiten. We interpreteren en diagnosticeren dus niet, maar beoordelen de staat van het autonome zenuwstel in praktische zin.

Als je een medewerker helpt met het verwerken van zijn emoties mag je het van mij therapie noemen, hoewel dat gewoon een eigenschap is van een gezond ontwikkeld mens. Daarom is het zo belangrijk dat een leidinggevende een vrij lichaam heeft op het niveau van autonoom zenuwstelsel. Als jij een bepaalde spanning op de afdeling niet aankan, hoe moeten jouw mensen en hun lichaam dat dan kunnen?

Het is in ieder geval geen coachtechniek of foefje. Je leert je lichaam kennen in de praktijk en ik geef je daar het referentiekader voor. Je wereld wordt tweedimensionaal in plaats van driedimensionaal. Die derde dimensie is je lichaam en de kennis van hoe denken, voelen en lijf zich tot elkaar verhouden. Als je daar niets in wilt leren, dan functioneer je suboptimaal in je werk en je leven. Dat wil niet zeggen dat je niet gelukkig bent, maar je houdt onnodige remmechanismen in stand die meer geluk, gezondheid en je ware potentie in de weg staan. Door deel te nemen ervaar je aan den lijve hoe je energie gaat stromen als de fixaties oplossen. Je bent automatisch meer in het nu, omdat het verleden het nu niet meer bezet houdt. En wie wil er nou niet meer ontspannen leven en beter uit de verf komen?” Daarom laat ik het mensen tijdens mijn workshops zelf ondergaan. Je moet dus wel nieuwsgierig zijn naar jezelf. Dan krijg je echt een krachtig bewustzijn en handvatten om om te gaan met jezelf, je emoties, je lichaam en met anderen.”

Sinds 2014 verzorgt  Hans als gastdocent in elke Leergang Coaching voor Professionals workshops van een dag.
Ook verzorgt  Hans bij SchoolvoorCoaching de Workshop Transformeer je Triggers.