Opstelling van het verlangen - Franz Ruppert

Blokkades kunnen zo in de weg zitten dat coachen niet helpt. Soms worden ze veroorzaakt door diep weggestopte trauma’s. Coach en traumatherapeut Matte Marij van der Wal vond bij de Duitse psycholoog Franz Ruppert een manier om ze uit de donkere kelder van het onderbewuste naar het daglicht te halen.

Tekst door: Caroline Linssen

Je coach- en therapiepraktijk heet ‘Kleurbekennen’. Wat bedoel je daarmee?

“Ik lééf kleur bekennen. Onderdeel daarvan is dat ik cliënten begeleid die dat ook willen, anders zijn ze bij mij niet aan het goede adres. Als je kleur wilt bekennen maar niet weet hoe, kunnen we samen een eindje oplopen. Het heeft veel te maken met de realiteit, met erkennen wat er is, wat er mag zijn. In mijn eigen leven en bij cliënten heb ik geleerd dat dat de eerste stap is, anders kan je niet verder. Het tegenovergestelde daarvan is illusie. Daar kan je alleen maar in luchtfietsen en dat brengt je nergens.”

Wat is de link met onverwerkte trauma’s als oorzaak van blokkades?

“Ondanks alle kennis en ervaring die ik als coach inbracht, durfden cliënten het soms niet aan om die relatie of baan te verlaten waar ze niet gelukkig in waren. Ik vroeg me op een gegeven moment af wat er aan de hand was, en ook wat dan wél zou kunnen helpen. Precies op dat moment kwam het boek ‘De verborgen boodschap van psychische stoornissen - De waarheid heelt de waan’ van de Duitse psycholoog Franz Ruppert op mijn pad. Hij stelt dat niet te doorbreken blokkades vaak wijzen op een onderliggend onbewust trauma. Als je dat niet oplost, ben je alleen bezig iemand in zijn overlevingsgedrag te steunen. Vroeg of laat steekt hetzelfde patroon dan op een andere manier weer de kop op.”

Wat veroorzaakt een trauma?

“Het zelfgenezend vermogen van mensen is gigantisch, maar soms heb je bij een traumatische gebeurtenis precies passende hulp nodig. Als die op dat moment niet beschikbaar is, dan splits je de gevoelens van die traumatische gebeurtenis af. Er ontstaat een overlevingsdeel in de psyche dat alles op alles zet om verder te kunnen leven en de traumagevoelens van verdriet, angst en pijn in de kelder verbergt. Traumaenergie moet je op een veilige plek kunnen ontladen; als iemand die niet heeft, blijft de afsplitsing in stand.”

Hoe pas je Rupperts methode toe bij cliënten?

“Ik werk holistisch. Aan de bewuste kant bied ik lichaam en geest bouwstenen waarmee je voor je gezondheid kunt zorgen. Dat begint met goede voeding. Ook geweldloze communicatie met jezelf en met anderen, en coaching om toegang te vinden tot je gezonde delen horen daarbij. Aan de onderbewuste kant werk ik met het lichaam, de creatieve invalshoek: schilderen, tekenen of schrijven, en het werk van Franz Ruppert. Zijn methode ‘Opstelling van het verlangen’ is een belangrijk middel om bloot te leggen wat de cliënt er onbewust van weerhoudt om zijn verlangen te vervullen. Welke grote of kleine stap kan hij nu doen om daar dichter bij te komen? Representanten helpen bij het helder krijgen wat er in deze specifieke situatie speelt. Onbewuste patronen die je tegenhouden, worden zichtbaar. Het dringt tot je door: dit gaat over mij! Je krijgt contact met wat je gevormd heeft, en met je achtergrond. Als je beet krijgt wat voor trauma er onder je blokkades zit en de weg van heling inslaat, stelt dat je in staat om anders te kiezen en te handelen. Dan stap je uit cirkel van niet–effectief gedrag.”

Jij stapt door de onzichtbare muur tussen coaching en therapie heen…

“Cliënten komen binnen met een coaching- of therapievraag; soms ontstaat vanuit coachen de oversteek naar therapie. Leidend is de energie van de cliënt. Als die verder wil, dan ga ik mee. En anders laten we het liggen. Het verschil tussen de coachende aanpak en mijn therapiemethode is dat ik 100 procent de grenzen respecteer die de cliënt aangeeft ten aanzien van hoe ver hij vandaag wil gaan. Ik daag niet uit om die grenzen te verleggen. Veiligheid is cruciaal, de cliënt bepaalt in hoeverre hij de volgende stap kan en wil dragen. Alleen zo voorkom je hertraumatisering. Als je mensen kunt helpen herkennen wanneer ze in hun overlevingsdeel schieten, kunnen ze zichzelf soms terug coachen in het gezonde deel. Zo ontstaat stabiliteit, en de durf om te kijken wat er al die tijd in de kelder heeft gezeten. Daar is veel veiligheid, liefde en aandacht voor nodig.”

Coaches kunnen toch niet allemaal ook therapie gaan geven?

“In theorie zou een coach die bij een cliënt trauma’s tegenkomt, dat bespreekbaar moeten kunnen maken en, als die dat wil, doorverwijzen naar een andere hulpverlener. Dat vergt wel van een coach dat hij kan zién dat er een trauma aan de orde is, en dat hij weet aan wie hij kan doorverwijzen. Natuurlijk willen niet alle coaches therapeut worden. Daar moet je jaren voor studeren en het past ook niet bij iedereen.”

Hoe helpt jouw methode coaches en leidinggevenden?

“Als je kunt herkennen en benoemen dat iemand door zijn onderbewuste wordt gestuurd om iets te doen wat hij niet wil, begrijp je waarom een medewerker of cliënt blijft hangen in ineffectief gedrag. Je voorkomt dat je maar eindeloos blijft proberen te coachen en er toch niet doorheen komt. Dat is frustrerend, zowel voor de coachee als voor jou. Iemand heeft ergens last van en wil daar van af. Vaak is het een enorme opluchting als er een reden blijkt te zijn waarom dat niet lukt. En als coach loop je minder leeg op een cliënt die je probeert in de goede richting te helpen. In het afgesplitste deel zit vaak trouwens vaak ook potentie van veel talent, dus het is fijn als je daar weer bij kunt.”

Wat wil je overbrengen in een workshop of training?

“Ik bied een stuk theoretische achtergrond aan om inzicht te krijgen in hoe trauma’s en afsplitsing werken in mensen die in hetzelfde cirkeltje blijven ronddraaien. En verder laat ik deelnemers de ‘Opstelling van het verlangen’ ervaren. Als iemand uit de groep een ontwikkelingsvraag heeft, gaan we na een voorgesprekje als groep in een opstelling ervaren hoe je daarmee aan de slag kan gaan. Ook de representanten, en zelfs deelnemers die aan de kant zitten toe te kijken, zullen aan den lijve ervaren hoe diepgaand en respectvol deze methode werkt. Het gaat erom dat je snapt hoe trauma’s doorwerken en dat je leert herkennen wanneer mogelijk een afsplitsing aan de orde is, zowel bij jezelf als bij anderen.”

Wat mis je als je niet zou deelnemen?

“Dan blijft die onzichtbare grens tussen bewust en onderbewust bestaan, ook in jezelf. En als ik terugdenk aan mijn eigen ontdekking van het boek van Franz Ruppert, dan loop je dat moment mis van ‘aha, maar dat zit er dus achter!’ En dus de mogelijkheid om daar wat mee te doen. Het is een verrijking als je genoeg verbinding kunt maken met je cliënt om onderliggende trauma’s bespreekbaar te maken.”