Werken met dromen
‘In een periode waarin ik niet wist wat ik wilde, las ik het boek De Mens en zijn Symbolen van Carl Jung. Dat was het meest zinnige dat ik ooit gelezen had,’ vertelt oud-leergangcoach Akke-Jeanne Klerk. ‘Vooral dat hij werkte met dromen, sprak me enorm aan. Ik was 21 en moést psychologie gaan studeren want ik wilde op mijn veertigste Jungiaans analist zijn. Dat wil zeggen: een therapeut die werkt met dromen. Nu ben ik 42 en werk ik als coach (onder meer) met dromen.
Een droom is een visie van het onbewuste op wat je aan het doen bent in je dagelijkse leven
Akke-Jeanne Klerk, coach en expert op het gebied van de Jungiaanse psychologie
Voor mijn opleiding heb ik 300 uur Jungiaanse psychoanalyse gehad waarin ik ook met dromen heb gewerkt. Een droom is een visie van het onbewuste op wat je aan het doen bent in je dagelijkse leven. Ik denk dat het goed is als je in contact bent met dat deel van je ziel.
Door op dromen te letten, krijg je een ander perspectief dan vanuit het ik of ego, meer vanuit zielsbeleving. Het is een cirkel: je krijgt ‘s nachts via je dromen feedback waar je overdag iets mee doet, en dat werkt weer door in je dromen. Dit proces versterkt je bewustzijn en persoonlijke ontwikkeling.’
Echt of droom: het maakt voor je lichaam niet uit
‘Voor je hersenen maakt het niet uit of iets echt is of gedroomd: je hele lichaam reageert erop door angsthormonen of juist plezierige stofjes aan te maken. Dromen zetten je emoties op de innerlijke agenda, alsof ze willen zeggen: deze thema’s, gedragspatronen of gevoelens hebben een boodschap voor je.
Het brengt ontspanning in je systeem als je die emoties en gedachtes aandacht geeft. Daardoor word je fysiek rustiger en ben je beter in je lijf en in contact met jezelf. Het vergroot de acceptatie van jezelf en het gevoel van eigenwaarde.’
Werken met dromen als coach
‘Als ik een coachee even niet heb gezien en er is veel gebeurd, dan vraag ik naar de meest recente droom. Daarin geeft de ziel aan wat er speelt, of waar overdag te weinig aandacht aan is besteed. Ook gebruik ik soms mijn eigen dromen als instrument voor groepen of individuen waar ik mee werk. In groepen breng ik mijn droom in en vraag wie de gevoelens of thema’s herkent. Bij individuen kan een droom een nieuw perspectief bieden dat ik inbreng en verifieer.
Als je weet hoe je met je eigen dromen kunt werken, kun je dat ook met anderen. Daarom doe ik oefeningen aan de hand van dromen die deelnemers inbrengen.’
Dan laat ik mensen een droom fysiek ervaren door herbeleving in een meditatieachtige stand. Stapje voor stapje beleef je je droom met al je zintuigen opnieuw, zonder oordeel of interpretatie. Dan ontstaat vaak een nieuwe beweging. Bijvoorbeeld bij een achtervolgingsdroom: Ik kan wel blijven hollen, ook in mijn dagelijkse leven, maar het put mij uit en ik ervaar een behoefte aan ontspanning.‘
Actieve imaginatie en Embodied Listening
‘Verder werk ik met actieve imaginatie, een methodiek die Jung gebruikte, waarbij je middels je fantasie met het beeld uit een droom aan de slag gaat. Ik hoop dat dat deelnemers van de leergang Coaching voor Professionals inspireert om met hun eigen droomleven te gaan werken en nog meer sensitiviteit te ontwikkelen voor wat er zich in hun innerlijk, en dat van hun coachee, afspeelt.
Dit valt samen met een techniek met de naam Embodied Listening. Dit is een manier van luisteren voorbij woorden. Met Embodied Listening luister je met hele lichaam naar wat er werkelijk speelt in een situatie. Als coach heb je tijdens een gesprek direct toegang tot een weten dat voorbijgaat aan denken en praten. Via alleen praten kom je daar niet.
En ook hierom is het werken met dromen zo relevant voor coaches. Je zet een bepaalde sfeer neer waarin mensen waarachtig zijn.’
Dromen geven je een tweede leven
‘Als je dromen onbenut laat, mis je dus een waardevolle aanvulling op je toolkit als coach. Maar je mist ook de kans om er een heel tweede leven bij te krijgen! Een droomleven waarin je allerlei avonturen beleeft. Dat is een verrijking! We praten onder collega’s zelden over dromen. Soms ook vanwege schaamte of ongemak, terwijl dromen ook zoveel herkenning kunnen meebrengen. Voor mij begint het dus allemaal bij Jung.’
Of ik tips heb voor mensen die zich hierin willen verdiepen? Naast het volgen van de leergang, zou ik iedereen Jung zijn autobiografie ‘Herinneringen Dromen Gedachten’ willen aanraden omdat die emotioneel een grote weerslag op mij persoonlijk gehad heeft. Een andere inspiratiebron is ‘Lucid Dreaming’ van Robert Waggoner, dat boek is absoluut de moeite waard om je in te verdiepen.’
