Leergang Coachend Leiderschap | Interview met oud-deelnemer Annemiek Roest

Vierkant hoekje - element voor opmaak website

Ik sta op het punt om Annemiek Roest te interviewen. Ze volgde bij SchoolvoorCoaching de Leergang Coachend Leiderschap. Een leergang met als veelbelovende ondertitel: 'Hét fundament voor vrij en effectief leidinggeven.'

Interview door: Inge Brouwer

Annemiek is werkzaam als Manager Strategie, Beleid en Ontwikkeling bij de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zoals ze zelf zegt: 'Een mooie strategische rol, waarin verbinding, van mensen en inhoud, een belangrijke rol speelt.

We spreken elkaar via Teams en als het gesprek opent kijk ik in de ogen van een energieke vrouw. We stellen ons kort aan elkaar voor en spreken al snel over haar werkverleden en alles waar ze zich de afgelopen jaren in ontwikkeld heeft.

Je vertelde dat jouw overstap naar het onderwijs geen gemakkelijke stap is geweest.

Klopt, ik ben 15 jaar werkzaam geweest in overwegend 'masculiene' sectoren zoals de bouw. De manier waarop daar gecommuniceerd en gewerkt werd was heel direct, snel en duidelijk. Het paste goed bij me. Ik ben van nature vrij direct en van huis uit ook zo opgevoed. Sterk, eerlijk en doelgericht zijn, is wat ik geleerd heb en wat me veel gebracht heeft. Toen ik in 2019 de overstap maakte naar het onderwijs en als lijnmanager begon bij Windesheim in Zwolle, was dat heel erg wennen.

Waarom was dat wennen?

Ik merkte dat mijn stijl van communiceren, de stijl die ik jarenlang toepaste en me veel succes had gebracht, in die omgeving niet gebruikelijk was. Het maakte me onzeker. Ik verpakte mijn boodschap en ging op eieren lopen omdat ik bang was te direct of te overheersend te zijn. Het effect was dat ik veel weerstand ervoer en het gevoel kreeg vaak verkeerd begrepen te worden. Waarom lukte het me, ondanks dat ik het graag wilde, niet om bepaalde mensen in beweging te krijgen en fijn met hen samen te werken?

Wat deed je om deze situatie te verbeteren?

In eerste instantie had ik een hele fijne en goede leidinggevende, maar die ging helaas na een aantal maanden ergens anders werken. Toen er een nieuwe leidinggevende kwam, kreeg ik de ruimte om een individuele coach te zoeken. De gesprekken met haar waren heel helpend. Ik kon mijn verhaal kwijt en het hielp me bewuster te worden. Daarna wilde ik een volgende stap zetten: nog meer handvatten krijgen, concreet oefenen en mijn leiderschapsstijl verder ontwikkelen. Ook keek ik ernaar uit om andere leidinggevenden, van buiten Windesheim, te ontmoeten. Uiteindelijk was dat voor mij de reden om de Leergang Coachend Leiderschap te volgen.

Hoe kwam je bij deze opleiding uit?

Ik wilde een meer diepgaande opleiding doen en geen theoretische (management)opleiding waarin allerlei modellen of onderzoeken centraal stonden. Zelf aan de slag, concreet oefenen, werken aan vaardigheden en bovenal andere leidinggevenden ontmoeten waarmee ik kon sparren. Toen ik in mijn omgeving rondvroeg welke opleidingen en instituten aan zouden sluiten bij mijn wens, kwam een goede vriendin met de opleiding en naam van SchoolvoorCoaching.

Wat leerde je in de opleiding over jouw vraagstuk?

Dat het probleem dat ik ervaarde nooit alleen aan jezelf ligt. Je vormt samen met de ander(en) een systeem waarin je op een bepaalde manier op elkaar reageert, waarbij het niet erg of verkeerd is als je niet meteen je doel bereikt; bij elke stap opnieuw heb je de keuze om je eigen gedrag aan te passen. Juist doordat ik tijdens de opleiding in gesprek raakte met andere leidinggevenden besefte ik dat ik niet de enige was die met dit soort ongemakkelijkheden kampte. Ook realiseerde ik me dat ik sommige zaken eigenlijk al best goed deed - al blijft het gek om dat van jezelf te zeggen.

Ik moet terugdenken aan een boek van trainer Manu Busschots: 'Jezelf als managementcoach'. In dit boek beschrijft hij een aantal types. Een daarvan is de hardwerkende manager. Hierin herkende ik mezelf direct: altijd hard werken en m'n best doen. Mijn gedachte was dat uiteindelijk alles “lukt”, als je er zelf maar alles aan doet. Zijn boek bood me handvatten om naar mijn eigen handelen te kijken. Waarom doe ik de dingen zoals ik ze doe en waar komt dit vandaan?

Wat was de grootste eyeopener?

Dat je als leidinggevende verschillende petten op kan én moet zetten. Wanneer ben je de manager? Wanneer de coach? En wanneer de leider? Als je hierin bewust een keuze maakt, kan dat ontzettend helpend zijn. In het begin was dit erg wennen, het voelde alsof ik continu een rollenspel aan het spelen was. Gaandeweg begon ik te beseffen dat het ook een bepaald spel is. Als leidinggevende wordt nou eenmaal van je verwacht dat je de rollen en verantwoordelijkheden pakt die horen bij je functie.
Daarnaast kwam ik erachter dat ik heel normerend ben naar mezelf. Vooral over dingen die ik nog niet meende te kunnen. Ik weet nu dat ik veel effectiever leidinggeef als ik meer rust ervaar, goed in mijn vel zit en vanuit vertrouwen dingen onderneem. In plaats van in mijn hoofd te schieten, lukt het me dan beter om in het hier en nu te blijven. Pas dan maak je écht contact met de ander.

Aan het eind van het interview vraag ik Annemiek of ze nog een, voor haar, mooi moment uit de opleiding met me wil delen. Een moment waarop ze tot een bepaald inzicht kwam. Ze vraagt me om even te wachten, zodat zij haar aantekeningenboekje erbij kan pakken. Druk bladerend en pratend tegelijk vertelt ze me dat een van de opdrachten het schrijven van een bezielingsspeech was.

'Het is heel interessant wat er dan gebeurt. Ik neem zoiets heel serieus, maak een Powerpoint presentatie, zoek er allerlei plaatjes bij en zorg dat alles er strak uitziet. Als ik gedreven ben word ik heel rationeel, planmatig en analytisch. Op zich niet erg, aangezien ik daar goed in ben. Wat er vervolgens tijdens die speech gebeurde was heel interessant. De groep had als opdracht gekregen om, afhankelijk van in hoeverre ze geraakt werden door mijn verhaal, dichterbij of verderaf te gaan zitten. Mijn verhaal was tot in de puntje voorbereid, maar kwam daardoor erg uit mijn hoofd. De groep kwam amper dichterbij zitten. Met andere woorden, ik raakte ze nauwelijks met mijn verhaal.
In de nabespreking vertelde ik iets dat veel meer uit mijn hart kwam. Iets wat in mijn beleving helemaal niet bijzonder was, maar waarop de groep juist heel enthousiast en geraakt reageerde.'

Als ze is uitgepraat kijkt ze me via het scherm recht in de ogen aan en zegt met enige verbazing in haar stem:

Eigenlijk is het precies wat er nu gebeurt! Jij stelt mij een vraag en mijn eerste reactie is dat ik mijn map met aantekeningen erbij pak, het goed wil doen en daar iets uit wil benoemen. Terwijl ik aan het bladeren ben komt er iets naar boven, namelijk de situatie die ik je hier net beschrijf. Iets wat vanuit mijn eigen gevoel komt. Meer naar mezelf en naar mijn gevoel luisteren, dat is waar het om draait. Als ik rustig ben en in mijn hart kijk weet ik dondersgoed wat ik wil. Het zit hem erin dat ik erop leer te vertrouwen dat zoiets er altijd is en dat het hoe dan ook goedkomt.
Dat heeft de opleiding me gebracht: meer zelfbewustzijn en meer vertrouwen.