De Fyra-enquête is nog geen dag saai geweest. Ieder verhoor nieuwe onthullingen. Niets geleerd, geen enkele blijk van spijt dat er met belastinggeld zo onverantwoord is omgesprongen. De 'tragedie' wordt volgens de regelen der kunst opgevoerd. Beschuldigingen en boosheid over de 'tegenspelers' alsof het allemaal gisteren gebeurd is. En tot besluit samen de afgrond in...
De aanloop naar een parlementaire enquête kent telkens dezelfde receptuur. De betrokken personen:
- ... vermijden kritische reflectie op het eigen handelen;
- ... stellen eigen aannames niet ter discussie;
- ... ontkennen of bagatelliseren de effecten van hun keuzes;
- ... beschuldigen de ander en laten het eigen aandeel buiten beschouwing
Iemand die dit gedrag vertoont, noemen we in het coachvak ‘oncoachbaar’. Wanneer men niet wil of kan leren.
Levenslang leren eed
Ik stel voor dat we naar analogie van de bankierseed een 'levenslang leren eed' opstellen. Wie zich functioneel met medewerkers, collega’s en klanten bezighoudt, oftewel iedereen, legt die eed af. Daarin verklaren we dat we willen leren door kritisch te reflecteren op ons eigen handelen. Om vervolgens ook nog wat zullen doen met deze inzichten.
De belangrijkste fout is namelijk dat we onszelf uitsluiten. We zien onszelf als toevallige voorbijganger die helaas op de verkeerde plek was. Weg met die illusie! We blijven ‘slachtoffer’ zolang we ons eigen aandeel niet onder ogen zien. Want we maken als mens deel uit van het geheel en zijn dus medeverantwoordelijk. Of we nu slechts getuige zijn van een vechtpartij of actief meedoen; het heeft een effect. Ontkennen helpt niet.
Leren en vernieuwing stokken wanneer mensen vasthouden aan het bekende, aan eigen aannames. Als ze weigeren nieuwe perspectieven of informatie mee te nemen in de besluitvorming. Eckhart Tolle zegt hierover:
Je niet verzetten is de sleutel
tot de grootste kracht in het heelal.
Bij verzet tegen de realiteit, moeite met loslaten en gebrek aan nieuwsgierigheid kunnen de volgende tips helpen:
- Neem het niet persoonlijk, kijk terug op je eigen gedrag.
- Onderzoek steeds je eigen aandeel in een situatie. Wat was het effect van jouw gedrag?
- Durf te leren van je fouten en trek conclusies. Zo blijf je leren.
- Denk in termen van insluiting. Alles wat je buitensluit, ook in je eigen gedrag, komt als boemerang weer terug.
- Zorg daarom dat je met de juiste mensen (perspectieven) aan tafel zit.
Insluitdenken
Mijn oproep aan elke bestuurder en medemens is om het ‘uitsluitdenkraam' te veranderen in 'insluitdenken' en de ‘levenslang leren eed' af te leggen. Want oncoachbaarheid maakt je als bestuurder in de 21e eeuw ongeschikt!
Door: Ans Tros
