Een coachpraktijk combineren met een stevige positie als Principal HR bij PGGM: je moet het maar kunnen. Maar voor Astrid Romijn, coach en oud-deelnemer van de Leergang Coaching voor Professionals is er een duidelijke overeenkomst: de interesse in wat mensen beweegt - en hoe mensen in beweging te brengen. Dat wat niet te zien is aan de oppervlakte zichtbaar maken en dan: samen groeien. SchoolvoorCoaching sprak Astrid, die na de leergang besloot te starten met haar coachpraktijk, en vroeg haar als oud-deelnemer: hoe is dat nou, zo’n Leergang Coaching voor Professionals?
Astrid, eerst maar eens de vraag: waarom SchoolvoorCoaching en waarom de leergang?
In eerste instantie wilde ik vooral ontdekken of coachen iets voor mij was. Ik voelde sowieso een verlangen naar persoonlijke ontwikkeling, maar ik had ook nog wel koudwatervrees: is coachen nou iets voor mij of niet? SchoolvoorCoaching bood voor mij ruimte die vraag te onderzoeken. De leergang heet natuurlijk ook niet voor niets: coaching voor professionals. Ook in je huidige werk kun je met de leergang al vreselijk veel. Dat trok mij heel erg aan.
Zodoende ben ik eerst naar een Kennismakingsworkshop gegaan: de kennismakingsmiddag van SchoolvoorCoaching. En de dingen die daar gebeuren… ja, dat was toch wel bijzonder. Er was één simpele oefening die meteen zoveel inzichten gaf. We deden eigenlijk een heel simpele oefening met een paar omgedraaide A4’tjes waar je op mocht gaan staan. Hierbij werden dingen gevraagd als: hoe voelt het daar? En: wat denk je dat er ligt? En hoe dat uitpakte…! Ongelooflijk, haha. Ik heb sowieso al interesse in de diepere, onbewuste laag dus ik werd super blij van de oefening zelf, maar ik zag ook meteen wat goede (coachende) begeleiding kan doen. Die is bij SchoolvoorCoaching heel inspirerend en krachtig.
Vervolgens schreef je je in. Was het voor jou de investering waard?
Weet je, het is best een flinke investering. Ik heb het geluk dat mijn werkgever heeft betaald, maar als je dat zelf moet betalen dan snap ik dat je daar wel even over moet nadenken, zeker als je nog niet hebt ervaren wat het oplevert. Maar ik vind dat de leergang op twee manieren heel erg werkt.
1. De leergang draagt allereerst enorm bij aan je eigen persoonlijke ontwikkeling. Want ja, je bent aan het coachen maar je bent tegelijk je eigen oefenmateriaal. Dus de leergang doet echt veel met je eigen persoonlijke groei en zelf kreeg ik dat bijvoorbeeld heel duidelijk terug op mijn werk. Ze vonden me op mijn werk veel relaxter geworden, veel opener en als ik naar mezelf keek: ik zat er inderdaad ook relaxter in omdat ik meer vanaf een afstandje kon kijken in plaats van dat je denkt dat je er als persoon steeds diep moet induiken. Ik kon nu af en toe de meta-positie pakken of denken: hee, daar ga ik eens even ópen vragen over stellen, in plaats van te snel naar een conclusie te jumpen. Daadwerkelijk open en onbevangen luisteren, dat is eigenlijk wat je leert, en dat hoort ook bij een coach. (Stel je op als een OEN: open, eerlijk en nieuwsgierig.) En ik kreeg dus echt die feedback, dat collega’s zeiden: het werkt veel prettiger samen nu. Dus dat leverde de leergang al meteen op.
2. Daarnaast is het niet voor niets dat ik ging onderzoeken of coachen iets voor mij was: ik héb een open mind, ik bén heel erg nieuwsgierig naar mensen en ik heb veel met groei. Ik vind het gaaf als ik mensen kan helpen met een stukje groeien, en dat oefen je natuurlijk ook. Dat is ook het leuke: je coacht elke keer in kleine groepjes en dan ben je ofwel de coachee, of de coach of de observator dus je leert er alle keren heel veel van. Als observator leer je te kijken, als coachee word je geholpen met je vraagstuk en als coach ga je oefenen en ervaar je ook hoe het is, én hoe je overkomt.
Hoe werkt dat als groep, met de andere deelnemers?
Tijdens de trainingsdagen oefen je veel in wisselende samenstellingen met z’n drieën, in die rollen van coach, observator en coachee. Daarnaast hadden we los van de trainingsdagen intervisie met groepjes van vier en waren we in totaal met z’n twaalven. En heel snel is dat ook niet meer vreemd, zo diep met elf anderen. Het begint al met een oefening waarin je over je gezin van herkomst vertelt. De eettafel thuis, hoe zaten jullie? En dan denk je misschien: nou, hoe spannend is die vraag nu eenmaal? Maar het antwoord blijkt dus bij iedereen heel anders te zijn. Aan de groep wordt dan gevraagd om te kijken en te vertellen: wat valt je op? En degene over wie het ging mocht niks zeggen, die luisterde alleen maar. Een supermooie oefening. Aan de hand daarvan begin je meteen al te vertellen wie je bent en wat je meeneemt. Daarbij word je de hele leergang begeleid door één vaste trainer. Hierdoor ontstaat een veilige bedding en kun je als vaste groep met een vaste trainer echt tot verdieping komen.
Naast een brede basis aan modellen en methodes, draait de Leergang Coaching voor Professionals voor een groot deel om zelfonderzoek, oefenen en ervaren. Deelnemers vragen daarom weleens: is de opleiding niet te “spiri”?
Oh wat grappig! Nee, ik heb de leergang helemaal niet als spiri ervaren. Kijk, onbewuste patronen worden bewust gemaakt. In die zin wordt er wel van je gevraagd of je bereid bent even goed bij jezelf in te checken en niet alleen rationeel in je hoofd te blijven hangen. Ik denk dat het heel logisch is dat je inzichtelijk maakt: er zijn dingen, bijvoorbeeld gedrag, te zien aan de oppervlakte, maar onder water gebeurt vreselijk veel. Als je echt effect wil hebben met het coachen dan moet je ook onder water kijken. Zowel bij jezelf als bij een ander. En ja, dat stuk komt zeker aan bod. En dat levert heel veel op.
Die omgekeerde vellen waar Ans mee kwam in de Next Step Workshop, dat je bijna niet kan verklaren wat daar gebeurt, dat is misschien nog het meest “spirituele” dat ik heb meegemaakt. Maar al het andere (de modellen en methodieken) kun je eigenlijk gewoon heel goed verklaren en uitleggen.
Maar… wat we bijvoorbeeld ook gedaan hebben, is aan de hand van kaartjes met afbeeldingen een gesprek starten. Hiermee boor je eigenlijk een stukje van het onbewuste weten bij mensen aan. Als je gewoon met elkaar praat goh, is dat belangrijk voor je? dan praat je alleen vanuit je hoofd. Terwijl als je zegt: kies een kaart die past bij de situatie en vertel eens wat je daar ziet, omschrijf dat eens… Dan hoor je iemand heel anders praten. Voor je het weet zit je in een stuk waar iemand rationeel niet over was begonnen, maar waar juist wél de informatie zit. Dus het is eerder dat je tijdens de leergang hulpmiddelen gebruikt om dat wat in je onderbewuste zit naar boven te krijgen, dan dat het spiri wiri is. Wél is het echt coachen op een diepere laag.
Wat doe je nu anders na de leergang? Wat heeft voor jou het verschil gemaakt?
Nou, ik denk toch wel de kennis. Ik voer mijn (coach)gesprekken nu niet meer alleen op intuïtie. Dat is overigens wel wat je veel coaches hoort zeggen: ja, ik doe het een beetje op intuïtie. En eerlijk gezegd denk ik zelf: dat is best gevaarlijk. Want wat jij denkt dat je intuïtie is, zouden zomaar overtuigingen kunnen zijn uit je verleden. Daarom is het dus ook zo belangrijk dat je met jezelf aan de slag gaat en je eigen overtuigingen leert kennen. En bijvoorbeeld ook je eigen triggers en projecties, zodat je daar je coachee als het ware niet mee lastigvalt.
Op het moment dat je veel inhoudelijke bagage hebt geloof ik wél dat dat je heel goed kunt aanvoelen: hier of daar zít iets. En ook je voelsprieten neem je natuurlijk wel mee hè. Breng jezelf en je waarnemingen te allen tijde in, dat is wat een goede coach doet. Maar dan heb je het wat mij betreft echt over die combinatie van intuïtie en kennis, kunde en bewustzijn.
Wat betreft het leren kennen van je eigen triggers: klopt het dat jullie tijdens de leergang ook een oefening doen over BN’ers?
Astrid lachend: JAAAA!
Wil je eens vertellen hoe die oefening gaat?
In de oefening krijg je de vraag: aan welke BN’er heb jij een gruwelijke hekel? En waarom? De oefening zit in de leergang vanwege het projectiemechanisme. (Het projectiemechanisme gaat uit van het principe dat je als mens de dingen die jou persoonlijk (onbewust) sterk bezighouden in andere mensen of gebeurtenissen a.h.w. geprojecteerd ziet. Waarbij de betekenis die je aan de persoon of gebeurtenis hecht dus eigenlijk vooral over jezelf gaat, en niet zozeer over de ander, red.)
Na het uitdiepen van het waarom (waar zit de irritatie nou voornámelijk?) gebruikten we die BN’er ook vaak als metafoor in de verdere leergang. “Volgens mij ben je nu heel erg Gordon aan het doen.” Ik noem maar wat. Dat was echt heel grappig. En de uitleg daarvan is natuurlijk: dat waar je je aan ergert bij de ander dat zit bij jezelf in de schaduw. En dat is misschien een stil verlangen dat je ook hebt, of iets waarvan je denkt: zo zou ik wel willen zijn, maar ook weer helemaal niet want ik heb er een stevig oordeel over. Een deel van jezelf dat je onderdrukt. Overigens kan het ook zijn dat het iets is wat je juist enórm doet en dan heb je je blinde vlek ontdekt.
Maar hoe kan je dan met de weerstand omgaan die deze oefening opwekt? Want ik wil dus bijvoorbeeld heel graag Gordon zijn, maar ook weer helemaal niet.
Door eerst maar eens te benoemen: wat is het dan aan Gordon waar je een hekel aan hebt? Want dan gaat het niet meer over hem (waar het dus sowieso al niet om ging), maar dan ga je het hebben over die eigenschap. Of aan de eigenschap die je toekent aan dat wat jij (subjectief) waarneemt. Dus ontleden wat je stoort, waar je je aan ergert.
En dat kan best wat moeite kosten, je gaat echt ontrafelen. Waar erger je je aan en waar stáát dat dan voor? (Bijvoorbeeld: hij heeft altijd het hoogste woord, dat staat voor mij voor: in de belangstelling staan. En dat je dan vraagt: vind je dat zelf lastig, in de belangstelling staan? Wat vind je er zo lastig aan? Enz.) Het is dus een ingang om weer onder die waterspiegel te komen. En voor mensen kan het echt een eye-opener zijn: jeetje, blijkbaar zit daar iets en zegt dat ook iets over mezelf!
Begon je tussen de trainingsdagen door al nieuwe dingen om je heen te zien?
De dramadriehoek en de winnaarsdriehoek kwamen meteen veel voorbij, en gebruik ik nog altijd heel veel. Voor mij inmiddels heel vanzelfsprekend, maar voor veel van mijn coachees nog helemaal niet. Die help ik er dus enorm mee!
Wat houdt dat in, de drama- en de winnaarsdriehoek?
De drama- en winnaarsdriehoek zijn gebaseerd op het model van de Transactionele Analyse, dus grofweg op de rollen ouder/volwassene/kind. En eigenlijk zit je in de dramadriehoek als je in de rol zit van de kritische ouder, de oordelende ouder, het (te) aangepaste kind of het (te) vrije kind. Het zijn rollen waarin je op dat moment eigenlijk bent doorgeschoten.
Bevind je je binnen een (alledaagse) situatie in de dramadriehoek dan vertoon je ofwel slachtoffergedrag, ofwel gedrag van de aanklager of de redder. In de winnaarsdriehoek zie je het verhaal vanuit de volwassenen-positie en vanuit het hier-en-nu. Het lukt je dan je assertief, kwetsbaar of zorgend op te stellen. En wat nou het interessante is van de dramadriehoek, iets dat ik ook altijd zeg tegen mijn coachees: in welke drama-rol(len) je ook zit: er is altijd een trigger waardoor je in die driehoek schiet.
En deze kennis, deze bewustwording eigenlijk, gebruik ik ook nog regelmatig voor mezelf. Dat ik denk: mmm, waarom heb ik hier nou zo heftig gereageerd? Oh wacht even, dat was de dramadriehoek en er was iemand die zich als slachtoffer opstelde en daar reageer ik op. Hetzij als: de redder, hetzij als: de kritische ouder die er wat van vindt (de aanklager) … Maar het is dus altijd een wisselwerking tussen mensen: iemand bevindt zich in een positie en daar reageer jij op. En de bewustwording daarvan… zo van wacht even: ik wil in de winnaarsdriehoek zitten…! Die bewustwording is zo waardevol.
Op het moment dat ik in die dramarollen zit en ik treed ineens vanuit de volwassen positie op, dan zet ik daarmee de ander als vanzelf ook in de volwassen positie. En die ander kan daar vervolgens voor kiezen of niet voor kiezen hè. Ik bedoel: de ander kan ook nog even lekker blijven mokken en bijvoorbeeld nog in de slachtofferrol blijven zitten… maar op het moment dat jij in je winnaarsdriehoek blijft zitten, word je in elk geval niet meegetrokken de drama-driehoek in.
Bovendien sta je hiermee op de gelijkwaardige stand waarin het gaat over “ik ben oké, en jij bent ook oké.”
En ook in de relatie met mijn partner kan het zomaar gebeuren dat ik denk: “Ah, daar zit ik weer in de kritische ouderrol!” Haha! Dus in zoverre heb ik de leergang overal met mee meegenomen. Want ja: je bewustzijn is vergroot door de opleiding. En dat wil helemaal niet zeggen dat je daarna nooit meer in een eigen valkuil van jezelf stapt, maar je herkent de valkuil en je kan gerichter kiezen hoe daarmee om te gaan.
- Tekst vervolgt onder afbeelding -
Tools en methodieken krijg je dus mee tijdens de leergang. Zijn het er genoeg, vind je?
Leuk dat je deze vraag stelt! Want weet je: ik dacht altijd dat ik de enige was die alsmaar bezig was met opleiden en ontwikkelen, dat dat bij wijze van een afwijking van mij was. Dus wat ik heel leuk vond om te ontdekken: op het moment dat je de coachwereld binnentreedt, denk je: “Oh nee joh, hier doen ze dat allemaal!” Dus om je vraag te beantwoorden: ja, de leergang is echt volledig. En tegelijkertijd gaat de honger altijd door en ben ik dus blij dat jullie nu nieuwe alumni-producten aan het opzetten zijn. Want dat was voor mij nog een gemis: dat ik na de leergang bij jullie dóór wil!
Tot slot: voor wie vind je dat de Leergang Coaching voor Professionals geschikt is, en voor wie niet?
De leergang is geschikt voor iedereen die nieuwsgierig is naar de diepere lagen van zichzelf en van de ander. En mocht je na de leergang ook echt als coach aan de slag willen, dan is het fijn om te weten dat de leergang gekwalificeerd is en je je na afloop officieel kan laten registreren als erkend coach.
De leergang is niet geschikt voor mensen die op zoek zijn naar een quick fix. Zo van: ik toets een paar knoppen in en dan rolt het gewenste resultaat eruit. Nee. De leergang is in mijn ogen ook bedoeld om te onderzoeken. En weet je, dat is ook wat ik leuk vind aan coachen: dat het elke keer onderzoeken is van wat je aan het doen bent. Je bent een beetje een detective.
- Astrid Romijn volgde bij SchoolvoorCoaching de Leergang Coaching voor Professionals.
Zij heeft, naast haar werk als Principal HR bij PGGM, een coachpraktijk in Utrecht. - Wil je meer weten over Astrid?
Neem dan gauw een kijkje op haar prachtige website: romijncoaching.nl
