Mariejan van Oort begeleidt mensen in hun zoektocht naar zingeving en zelfontplooiing met behulp van innerlijk stemwerk, liederen en methodieken uit de psychosynthese. Met jouw eigen stem ervaar je hoe je liedassociaties in coaching kunt inzetten om thema’s op een lichte en speelse manier te benaderen.
Door Caroline Linssen
Wat betekent zingen voor jou?
“Ik ben pas gaan zingen toen ik 29 was, dat was voor mij een naar buiten komen. Ik heb eerst fysiek stemwerk gedaan om mijn stem te bevrijden en te verkennen. Gillen en geluiden maken zijn een fijne manier om je te uiten en los te komen. Na een opleiding lichaamsgericht stemwerk kreeg ik behoefte aan psychologische onderbouwing. Ik had in therapie kennisgemaakt met psychosynthese en het werken met subpersonen. Dat ben ik gaan combineren met stem: subpersonen laten spreken, zingen en ze een stem geven zodat je daar lijfelijk de energie van ervaart. Dan kom je op het gebied van voice dialogue en voice drama.”
Hoe brengt zingen je naar het onbewuste?
“Een lied is een combinatie van tekst en klank, dat resoneert anders dan alleen woorden. Ik werk met liedassociaties, een speelse, lichte methode waarmee je de diepte in kunt gaan en werken aan beelden die iemand in zich draagt over zichzelf en over zijn leven. In je herinnering liggen ervaringen, klanken, geuren, gebeurtenissen en ook liederen opgeslagen. Is er een lied waar je steun, kracht, troost of een vrolijk gevoel van krijgt? De liedjes die je moeder voor je zong, of die jij op school leerde, brengen associaties met zich mee. Een lied kan ook verbonden zijn aan een emotie of situatie waarin je ondersteuning nodig had. Ik heb met een vrouw gewerkt die verlegen was. Door een liedassociatie was ze ineens terug in haar tienerjaren, toen ze in haar kamer op bed chansons stond te zingen alsof ze zangeres was. Die herinnering was verbonden met lef en speelsheid. Daar kun je heel mooi mee gaan werken.”
Moet je er muzikaal voor zijn?
“Nee hoor, het gaat om de herinnering of herkenbaarheid. We hebben een collectief geheugen van liederen zoals volksmuziek, chansons van Edith Piaf en liedjes van de Beatles. Het gaat over de energie die in dat lied zit. De een krijgt een associatie van een smartlap, de ander komt uit bij het Ave Maria. Dat heeft een relatie met wat er op dat moment in je leven speelt. Je kan deze methodiek gebruiken als ingang om te werken aan problematiek die niet aan bod komt als je er alleen over praat. Als je vast zit in een coaching, kan het werken met zang een frisse wind doen waaien. Zingen geeft zoveel meer vrijheid en verruiming. Dat heeft een coach zelf trouwens ook nodig. Zingen is jezelf in trilling brengen, het is de taal van het hart en de ziel. Een coach die in staat is meer van zichzelf in zijn stem te laten klinken, wordt volgens mij menselijker, warmer en meer aanraakbaar.”
Hoe ga je te werk in een training?
“We doen een warming-up voor de stem, eenvoudige oefeningen die je ook kunt inzetten als je een training geeft of als intermezzo in een pittige coaching. Dan start ik met de hoofdmethodiek: gronding, inkeer, bij jezelf komen. Ik vraag of er een lied is dat betekenis voor je heeft en daar laat ik over mijmeren. Waarom komt dit lied op, wat was er toen en wat is de relatie met deze tijd? Wat voor beelden en herinneringen zijn eraan verbonden? Zo krijgt de associatie diepte. Ik vraag mensen een deel van hun lied te zingen; hoe voelt dat? Veel mensen hebben drempels om hun stem te laten klinken. We gaan spelenderwijs die drempel over zodat je meer ruimte durft in te nemen met je stem. Dan kun je meer spelen met welke klankkleur je inzet in het coachingsproces. Soms is zachtmoedigheid nodig, een andere keer kracht, speelsheid of humor.”
Wat mist iemand die er niet aan deelneemt?
“Inspiratie, en het plezier in de uitwisseling van liederen en verhalen. De verrassing dat achter de schroom om te zingen een hoop plezier ligt als je je stem durft te laten klinken. Ik denk ook dat je de verdieping misloopt. Werken met stem is een prachtige manier om dichter bij jezelf te komen, bij je authenticiteit en je unieke levensverhaal.”
Welke inspiratiebron kan je aangeven als kennismaking?
“Het boek ‘Storymaking in Education and Therapy’ van de dramatherapeute Alida Gersie. Zij heeft methodieken ontwikkeld waarbij ze creativiteit gebruikt in bewustwordings- en leerprocessen. Niet pratend over, maar ervarend en belevend komen inzichten spelenderwijs. Ze werkt met verhalen, vaak oude mythes. Via korte oefeningen ervaar je hoe een verhaal in je doorwerkt en hoe de essentie ervan een gids voor je kan zijn in je werk en je leven. Een lied is vaak ook een verhaal, dus veel van haar methodieken zijn goed te gebruiken.”
Meer informatie vind je op de website van Mariejan van Oort.
