Oude overtuigingen, wat kunnen ze hardnekkig zijn. Ook als ze ons niet (meer) dienen, dragen we ze vaak nog lange tijd met ons mee. Zo niet ons hele leven. Vaak komen de overtuigingen niet alleen, maar nemen ze ook nog eens hun goede vriend het oordeel mee. Een oordeel over een stuk in jezelf dat er van jouw overtuigingen niet mag zijn. Hoe je zulke overtuigingen herkent en wat je doet met de oordelen? Trainer Minke Justus schreef er een mooie blog over.
Ik kijk telkens even op om te kijken of mijn man niet toevallig eerder thuiskomt vandaag. Ondertussen zit ik, ik wil zeggen ongegeneerd maar niets is minder waar, op de bank Suits te kijken op Netflix. Nog niet eerder heb ik dit zómaar overdag gedaan. Er is altijd een stem die zegt dat ik nog wat moet. Dat ik niet níks mag doen. Dat ik vooral moet zorgen dat alles aan kant en gedaan is. Het is niet alleen een stem, het is ook een energie in mijn lijf. Een soort voortstuwende energie. “Kom op, doorgaan. Handen uit de mouwen. Maak jezelf nuttig! Kin omhoog. Rug recht.” Dat soort energie.
Ik sta even een stil en realiseer hoe krachtig deze energie is. Gebouwd op (oude) overtuigingen. Niet eens heel concreet, maar toch iets van: ik ben niet goed genoeg als ik dit niet doe. Ik mag niet zomaar mezelf verwennen of ronduit een dag chillen. Dan is er oordeel. Hetzelfde oordeel dat scherp in mijn hoofd (of uit mijn mond…) komt als mijn man wél even ongegeneerd iets voor zichzelf doet. Of als de kinderen te lang achter een scherm zitten. Oordeel dus. En schaamte of schuld als ik mij niet gedraag zoals ‘het hoort’.
Een interessant gegeven. En een stuk wat ik inmiddels al best wat uitgeplozen heb. Zeker in mijn werk ook, bij anderen. Nu gaat het over mij en het is nog niet vrij. Het steekt nog geregeld de kop op. Dus de vraag rijst: wil ik er wel afscheid van nemen? Wat levert het mij op? Het levert in ieder geval op dat ik ‘lekker’ commentaar kan leveren op mensen die ‘het niet goed’ doen. Als ik het zelf ineens ook ga doen, dan kan dat niet meer. Wat nog meer? Oe. Au. Werkelijk contact maken met het stuk ‘ik ben niet goed genoeg als ik mij niet nuttig maak’ zit diep… En het raakt mij als ik ernaartoe beweeg. Mijn buik krimpt samen. Ik voel: het is oud. En misschien is het zelfs wel niet alleen van mij, maar collectief. Uit mijn gezin of uit de generaties ervoor. Het is in ieder geval diepgeworteld.
Hoe zou het zijn als ik werkelijk goed genoeg ben? Als ik MIJZELF werkelijk goed genoeg vind. Onder welke omstandigheid dan ook. Grappig, in het woord ‘vind’ zit alweer scherpte. Ik ga ’m dus anders formuleren: ik ben helemaal oké, precíes zoals ik ben. De zin maakt ruimte in mijn buik. Enigszins onwennig maar ook fijn. Ik spreek de zin nogmaals uit. Ik ben helemaal oké, precíes zoals ik ben. Het effect is dat mijn systeem direct vrijer voelt. Dan test ik een andere zin: ik ben helemaal oké, ook als ik niet helemaal oké ben. Ik moet hardop grinniken. Om mijzelf. En ik denk: eigenlijk ben ik best oké.
Leestip van Minke: Brené Brown vertelt prachtig over dit zelfoordeel en het stuk schaamte, met heerlijk veel zelfspot en verhelderende anekdotes. Lees haar boek De Kracht van Kwetsbaarheid of bekijk haar TED Talk op YouTube.
Minke verzorgt bij SchoolvoorCoaching de Dagleergang Coaching voor Professionals en de workshop ReflAction.
