Het is onze natuurlijke neiging om tegenstellingen of onwelkome meningen - kortom gedoe - onder het tapijt te vegen. Maar ja, gedoe komt er toch en het blijft ons telkens weer te lang vergezellen. Je komt vast te zitten in een denkrichting, het haakt aan op oud zeer en voor je het weet kun je niet meer fris naar de situatie kijken. Het liefst lokaliseren we de schuldige(n), zodat we ons eigen perspectief en gedrag kunnen rechtvaardigheden. Een schokkend voorbeeld hiervan is de liefdeloze houding van orthodoxe dominees en politici met de afwijzing van homoseksualiteit en transgenders.
Maar als je van plan bent om wat verder te kijken dan dit oude, bekende spel waarin iedereen verliest, attendeer ik je graag op wat verfrissende perspectieven op besluitvorming, conflicten en de onderstroom. Ontschuldigen is uiterst waardevol voor je gereedschapskist.
Besluitvorming waarbij iedereen kan instemmen
Geloof jij dat het mogelijk is om met een team tot besluiten te komen waarmee iedereen kan instemmen en waarin niet het recht van de sterksten domineert? Besluitvorming kan echt anders als je nieuwe spelregels introduceert. Baudy Wiechers ontwikkelde de CONSENT-methode® die jou werkelijk laat ervaren dat het mogelijk is om elke stem te laten meeklinken in besluitvorming. Je ontdekt hoe jouw eigen ‘oude patronen’ van aanpassing, voor anderen denken of afwachten de besluitvorming ondermijnen - in plaats van bevorderen. In ons eigen team was dat een waardevolle ontdekking. Goede intenties of opoffering vertroebelen het overleg als we onze eigen mening achterwege laten.
De stemmen van het systeem een podium geven
De onderstroom omvat alles wat er in een team of organisatie speelt, maar nog niet benoemd kan of mag worden. Het kan gaan over de mate van energie, plezier of spanning, of over het ontkennen van een realiteit die levensgroot in de kamer staat: de zogeheten olifant. Sommige mensen blijken hier gevoeliger voor te zijn dan anderen. Ze uiten zich eerder door in discussie te gaan, emotioneel te worden of door onderwerpen te blijven herhalen waar al vele malen geen gehoor aan is gegeven. Mensen raken uitgeput of zelfs ziek als deze situatie voortduurt. Dit heeft alles te maken met de homeostatische werking van een systeem. Elk mens, elk team, streeft naar het in stand houden van een evenwicht en zal niet zomaar bereid zijn om onwelgevallige informatie of gedoe boven tafel te halen. Toch zit juist daar de kans om te ontwikkelen en te leren. Wat als we het gemopper, het gedoe of de emoties nu eens gaan bezien als ‘stemmen van het systeem’ in plaats van de stemmen van lastige of overgevoelige personen? Als we gaan ontschuldigen in plaats van beschuldigen, kunnen we op zoek gaan naar de verborgen boodschappen, de informatie. Jobbeke de Jong laat je ervaren vanuit haar kennis van het systemisch werken en het coachen van teams welke ontdekkingen dit kan opleveren en hoe je dit zelf kunt bevorderen.
Waarom conflicten blijven bestaan ongeacht de spelers
Conflicten blijken voorspelbaar te zijn ongeacht de spelers van dat moment. Een verwarrend gegeven als je niet gewend bent om vanuit de systeemtheorie te kijken. Het is een haast wiskundige formule dat in een triade, tussen drie personen, vrijwel altijd een negatieve relatie naast twee positieve relaties bestaat. Daarnaast speelt ook het feit dat onze eigen onbewuste conflicten zich weerspiegelen in onze buitenwereld. Met deze informatie kun je jezelf en anderen vanuit andere invalshoeken helpen om conflicten sneller te doorzien en je gedrag af te stemmen op je doelen, in plaats van ongewild olie op het vuur te blijven gooien. Mijnke Janssen neemt je mee in de waardevolle wereld van conflicthantering vanuit de systeemtheorie.
Ontschuldigen staat wat mij betreft op nummer 1 om te leren ontwikkelen. Systeemtheorie, systemisch kijken en het onbewuste gaan je als mens, teamcoach of collega helpen om andere perspectieven in te sluiten, zodat we er allemaal rijker van worden. Ik wens iedereen veel moed en wijsheid om andere perspectieven in te sluiten.
Ans Tros
Ps. SchoolvoorCoaching werkt al 22 jaar vanuit de systeemtheorie en we bieden nu ook en ruim aanbod Verdiepingsworkshops.
