De Maakstorm - Juul Martin

Juul Martin is spreker, trainer, adviseur en innovatieregisseur. Hij is ook het creatieve brein achter initiatieven die mensen samenbrengen, zoals Huis van Overvloed, de Deelwinkel en Deeleconomie.nl. Hij noemt dat ‘maakstormen’, een manier om je dromen waar te maken en de wereld stukje bij beetje te verbeteren. In september start hij een Maakstorm-leerjaar via SchoolvoorCoaching.

Tekst: Caroline Linssen

Juul Martin was vroeger zo’n kind van veel kunnen, alles makkelijk vinden en zich in de schoolbanken snel vervelen. Omdat hij nieuwsgierig was naar de wereld kwam hij uit bij natuurkunde, maar daar was hij weer niet goed in heel veel sommen maken. Het werd dus iets tussen bèta en alfa in: psychologie met een experimenteel kantje. Juul studeerde af in de functieleer, maar zijn promotie op motoriek en waarneming brak hij af omdat hij te veel tussen de computers en apparaten zat. Tja, en dan?

In 2007 volgde Juul de Leergang Coaching voor Professionals bij SchoolvoorCoaching: “Ik was nieuwsgierig naar hoe ik beter met mensen zou kunnen communiceren en hen verbinden. Dat heeft me wakker bewustzijn bijgebracht, en hoe je dat aan en uit kunt zetten. Ik heb vaak veel ideeën en denk sneller dan ik kan praten. Daardoor was ik me niet altijd bewust van wat er om me heen gebeurde, bij mezelf en bij anderen. Dat heb ik in de leergang geleerd en geoefend. Ik heb toen een boek geschreven, ‘De Boom’, een methodiek waarmee je jezelf kunt leren coachen. Dat werd gratis aangeboden via internet; er zijn er 20.000 van gedownload. Als je impact wil hebben, moet je je ideeën vrijgeven.”

Juul:  "Ik ben stronteigenwijs, autonoom en experimenteel, maar ik gaf mezelf dus niet de vrijheid om écht te doen wat ik wilde!"

Helemaal jezelf zijn

Juuls eerste gedachte na de leergang was: ik word coach. Dat veranderde toen Nils Roemen hem in 2009 vroeg om Durftevragen-begeleider te worden. Samen gingen ze op pad om initiatieven de wereld in te gooien zoals de Waarmakerij, het Huis van Overvloed en Deeleconomie.nl. “Allemaal dingen waar geen geld aan te pas komt en waar ik erg gelukkig van werd. Zo ontdekte ik dat je iets kan verbeteren zonder budget, gewoon door te gebruiken wat er al is.” Juul ging als teamcoach samenwerken, leiden en verbinden. Niet ingehuurd door bedrijven of organisaties, maar onbetaald. “Je hebt een gezamenlijk doel en iedereen die wil helpen kan meedoen. Dat levert een bijzondere dynamiek op om coaching op toe te passen. Van Nils heb ik het belangrijkste geleerd, namelijk je eigen weg gaan. Ik ben stronteigenwijs, autonoom en experimenteel, maar had nog zoiets van: je moet het doen zoals het hoort want zo hoort het nu eenmaal. Ik gaf mezelf dus niet de vrijheid om écht te doen wat ik wilde. Als je daar voor gaat, kan je onbeleefd of soms ronduit asociaal zijn - en je komt er mee weg omdat mensen het leuk vinden om te zien dat je zo fris bent. Gewoon helemaal jezelf zijn, dan krijg je dingen voor elkaar.”

Kennisverspreidmodus

“Na tien jaar was ik klaar met het opstarten van nieuwe initiatieven; ik had alles wel geprobeerd. Nu ben ik in de kennisverspreidmodus. Ik ben een boek aan het schrijven over de andere kijk op organiseren die Nils en ik geleerd hebben. Het bevat in ieder geval een rijtje concrete, frisse adviezen hoe je vrij en autonoom kan werken en creëren. Qua leiderschap is dat vooral dat er niet één stijl is. Vergelijk het met de Muppetshow: je moet al die poppen beheersen. Soms ben je empathisch als Kermit, soms kom je pas binnen als je een beetje Statler en Waldorf doet. En sommige mensen moet je vooral hun gang laten gaan terwijl je zelf koffie gaat drinken, ondertussen in de gaten houdend dat het doel er wel komt.”

Maakstormleerjaar

Juuls kennisverspreidingsmodus leverde nog een mooi initiatief op. Samen met Mieke Miltenburg start hij onder de vlag van SchoolvoorCoaching een Maakstorm-leerjaar. Daarin begeleiden ze mensen om een droom die groter is dan zijzelf waar te maken, gebruikmakend van wat je nog niet weet en kunt. Bijvoorbeeld een droom die de wereld verbetert, de bijen redt, mensen verbindt of onze cultuur te veranderen waar die knelt. “Een Maakstorm is een uitnodiging aan de wereld: help mij. Alle mensen die helpen, veranderen een beetje omdat jouw doel ook een beetje van hen wordt. Zo verander je de wereld. Het is net als Sinterklaas, maak een verlanglijstje en je krijgt het. Dat werkt ook bij initiatieven, want alles wat je nodig hebt is er al. Mensen vinden het spannend om hulp te vragen, maar vergeten dat ze zelf ook graag anderen helpen. Als je iets vraagt, geef je de ander zingeving cadeau omdat hij iets voor jou kan betekenen. Een Maakstorm is dus een soort geluksmachine waarbij jij aan de knoppen mag zitten.”

Dromers, bouwers, boefjes

Het Maakstorm-leerjaar is bedoeld voor iedereen die aan zijn persoonlijke ontwikkeling of leiderschap wil werken, een prachtig avontuur wil meemaken, en energie en inspiratie wil opdoen om onder begeleiding een idee in de wereld te zetten. “Dat kan persoonlijk zijn, maar ook bij een organisatie die iets sociaal-maatschappelijks wil doen. Het is een andere kijk op creatie en innovatie zonder het vast te pinnen op doelstellingen, cijfers en mijlpalen. Juist vanuit de overvloed aan bijdragen die niet benut worden, ga je iets ontwikkelen. Het is een oefening in laten gebeuren en minder controle uitoefenen, zodat je in korte tijd veel voor elkaar krijgt door wat zich voordoet. Hoe meer controle, hoe meer er gebeurt wat jij wil - maar dan gaan mensen niet per se harder lopen. En ze worden er ook niet gelukkiger van. Dit is voor jou de kans om een knop aan te zetten die je niet meer uit wilt zetten. Ik denk dat iedereen er gelukkiger van wordt als je de wereld een beetje mooier maakt dan hij is. Wij willen met praktische tips helpen dat in zo’n negen, tien maanden te laten lukken. Hoe richt je het in, hoe zorg je dat mensen gaan meedoen? Hoe herken je dromers, bouwers, boefjes en hoe zet je die in?”

Breien of vissen?

Na een aftrapbijeenkomst gaat de groep elkaar helpen in het bedenken van concepten en het creëren van een concreet beeld hoe die droom er uiteindelijk uit gaat zien. “Dat is een onderzoek op zich: hoe sluit je droom aan bij je eigen wensen en behoeften? Er komt verdriet bij kijken, want je wilt iets veranderen. En wat wil je zelf? Als je van breien houdt, moet je niet gaan vissen maar iets heel groots gaan breien.”
Iedere maand zijn er vervolgbijeenkomsten; tussendoor kunnen deelnemers met elkaar en de begeleiders spreken om te helpen en te verbinden. “In die tweede fase ga je op pad om hulp en ideeën te verzamelen, uit de bocht te vliegen en te kijken hoe je zelf weer op de rails komt.”

Nee zeggen helpt je verder

Hij waarschuwt dat het Maakstorm-leerjaar geen communicatie- of assertiviteitstraining wordt. Je leert ook niet coachen. “We hebben geen draaiboek; je leert als gevolg van jouw initiatief. Je wil dat het lukt om jouw droom te verwezenlijken, dus moet je doelgericht zijn en daar je keuzes aan relateren. Het is een kunst op zich om mensen die als vrijwilliger binnenkomen daarin mee te nemen. Als er een kluns komt helpen die er niks van kan, moet je die toch vragen om iets anders te gaan doen. Hulp vragen en toch nee zeggen is moeilijk, maar het helpt je wel verder. Alles staat ten dienste van dat ideaal, en onderweg daarnaartoe loop je er vanzelf tegenaan wat je nog moet leren: communicatie, of je faalangst overwinnen. Ik ben een leraar die het leuk vindt om een omgeving te creëren waarin dat kan gebeuren, en daar dan bij te helpen.”

Vrij en autonoom

Onderweg gaan er dingen mis, ze werken niet, er worden verkeerde keuzes gemaakt en er zijn initiatieven die niet kunnen lukken. “Mieke en ik zijn geen vangrail”, stelt Juul. “Het doel is dat je steeds vrijer en autonomer wordt en andere mensen vindt die je helpen, want je moet niet van ons afhankelijk worden. Het Maakstorm-leerjaar is een actieve, creatieve leeromgeving waarin je ondernemend moet zijn en zelf initiatief neemt. Dat begint al bij de eerste bijeenkomst, want je moet meteen iets meenemen: regel maar een stoel, en waar haal je een koffiemachine vandaan? We werken onder de vlag van SchoolvoorCoaching, maar we gaan geen kantoorplek optuigen. Het liefst gebruik ik een ruimte waar je op de muren kan schrijven, dus als iemand ideeën heeft? Ik zou het heerlijk vinden als ik niks hoef te doen, alle spullen er al zijn en de mensen ook. Het liefst mensen met hele gave ideeën die hun dromen willen waarmaken en ondertussen iets willen leren. Ik denk dat iedereen er gelukkig van wordt als je een droom in de wereld zet.”

• Geïnteresseerd in werken met Juul? Via SchoolvoorCoaching organiseert hij het (Online) Loopbaanconsult De Ervaarring.
  
  
• Zin in meer inspiratie? Abonneer je op onze nieuwsbrief of blader lekker door het archief.
  
  
• Uiteraard vind je ook meer inspiratie op onze inspiratiepagina - of volg ons op LinkedIn, je bent van harte welkom!